به نقل از «ایسنا»

گشایش بازار سوغات در گرو گشایش اقتصادی کشور است

تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۳۸۳۰۸۹

ایسنا/خراسان رضوی عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی گفت: شرایط اقتصادی کشور، سفر و خرید سوغات را به کالایی لوکس تبدیل کرده و رهایی از این وضعیت و گشایش بازار سوغات وابسته به گشایش شرایط اقتصادی در سطح کلان کشور است.

ندا رضوی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص مفهوم سوغات اظهار کرد: سوغات پیش‌تر به کالایی اطلاق می‌شد که به عنوان هدیه و رهاورد سفر برای بستگان و دوستان و آشنایان خریداری می‌شده است؛ اما امروز منظور از سوغات در متون پژوهشی کالایی است که گردشگر چه برای خودش و همراهانش، چه به عنوان هدیه، از مقصد خرید می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بدین معنا هر کالایی که گردشگر بتواند بخرد و با خود به مبدا ببرد سوغات تلقی می‌شود.

وی ادامه داد: گردشگران و زائران در هر مقصد سفر با انگیزه‌های مختلفی به خرید می‌روند؛ بعضی افراد به عنوان یادگار سفر (یا تبرک در مقاصد مقدس) برای خود یا دیگران خرید می‌کنند، بعضی از آن‌ها اساسا از تجربه خرید، پرسه‌زنی در بازار، تماشای کالاها و مردم و مصرف فضاها لذت حسی می‌برند، بعضی دیگر نیز در سفر فرصت می‌یابند که خریدهای کاربردی و مورد نیازشان را انجام دهند، بعضی دیگر نیز کالاهایی را در سفر می‌خرند که فکر می‌کنند در آن مقصد خاص می‌توانند نوع اصیل و باکیفیت آن کالا را پیدا کنند (مانند زعفران و خشکبار در مشهد).

عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی افزود: در پژوهشی که ما در فروردین سال ۹۷ و در پژوهش دیگری که در سال‌های ۸۹ و ۹۰ انجام داده‌ایم، متوجه شدیم که زائران در مشهد بیشتر پوشاک، زیورآلات (نقره و گوهرسنگ ها)، مواد خوراکی (خشکبار، زعفران و ادویه، نقل و نبات)، اقلام متبرک (مهر، تسبیح، جانماز) و اسباب بازی خریداری می‌کنند.

رضوی‌زاده بیان کرد: حدود ۶۰ درصد پاسخگویان در سال ۹۷ اظهار کردند که سعی می‌کنند در هزینه‌های دیگر (خوراک و اقامت) صرفه‌جویی کرده تا بتوانند بیشتر خرید کنند. علاوه بر این، اکثر زائران رضایت بالا یا نسبی از خریدشان را اعلام کردند که این نکته مطلوبیت خرید برای زائران در مشهد را نشان می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: نکته قابل توجهی که در این خصوص وجود دارد این است که بخش قابل توجهی از زائرانی که به مشهد می‌آیند، درآمد بالایی ندارند. در پیمایش فروردین سال ۹۷ حدود ۴۰ درصد زائران درآمدی برابر یا کمتر از حداقل حقوق مصوب وزارت کار داشتند و باقی زائران هم درآمد خیلی بالاتری نداشتند. این موضوع ضرورت توجه به «بخش‌بندی بازار» سوغات مشهد را نشان می‌دهد. به این معنا که مشتری کم درآمد طبیعتا قدرت خرید محدودی دارد. داده‌های فوق در شرایطی به دست آمد که هنوز تورم کمرشکن سال‌های ۹۷-۹۹ حادث نشده بود. بدیهی است که قدرت خرید زائران در رونق بازار سوغات و جهت‌گیری بازار نقش کلیدی دارد.

جهش ارزی می‌تواند فرصتی برای بازار کالاهای ایرانی باشد

عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تصریح کرد: تا پیش از جهش ارزی سال ۹۷، بسیاری از کالاهای موجود در بازار از مبداء چین وارد می‌شد و در رقابت با کالای ایرانی از لحاظ قیمت و تنوع معمولا موفق‌تر بود. جهش ارزی از این بابت که قیمت کالای ایرانی را نسبت به کالای چینی در مرتبه پایین‌تری قرار می‌دهد، می‌تواند فرصتی برای بازار کالاهای ایرانی باشد، اما از سوی دیگر متأسفانه تورم قدرت خرید شهروندان ایرانی را به شدت کاهش داده است. تحریم‌ها و  ناکارآمدی‌ها موجب رشد اقتصادی منفی، تورم شدید و نرخ بالای بیکاری شده، شیوع کرونا در یک سال اخیر و پیامدهای اقتصادی آن نیز این مشکلات را تشدید کرده است.

رضوی‌زاده عنوان کرد: این شرایط علاوه بر این که به طور کلی بر تعداد زائر/گردشگران ورودی مشهد تاثیر می‌گذارد، قدرت خرید آن‌ها را نیز به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ از این رو در حال حاضر، منطقی به نظر می‌رسد که گشایش در بازار سوغات وابستگی تام به گشایش اقتصادی در سطح کلان کشور دارد.

وی ادامه داد: تولید سوغات متنوع و باکیفیت مستلزم سطحی از اطمینان نسبت به حضور مشتری (گردشگر) در بازار است. اما چنین اطمینانی با وضع اقتصادی موجود به چشم نمی خورد.

عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تشریح کرد: طبیعی است که سرمایه‌گذاران، انگیزه و رغبتی به تولید سوغاتِ باکیفیت و نوآورانه نداشته باشند. در صورتی که سیاست‌های کلان کشور به بهبود اوضاع اقتصادی، بهبود وضع اشتغال، درآمد و قدرت خرید مردم منجر شود، بازار واکنش نشان می‌دهد و سرمایه‌گذاری برای تولید محصولات سوغات سودآور می‌شود و صنایع مرتبط توسعه می‌یابد.

رضوی‌زاده افزود: در شرایطی که بخشی از جمعیت با بیکاری یا ناامنی شغلی جدی مواجه و بخش مزدبگیر هم در مقابل تورم زانو زده و در صف مرغ، روغن و شکر ایستاده است، سخن گفتن از رونق بازار سوغات واقعبینانه نیست؛ زیرا در چنین شرایطی برای بخش بزرگی از جمعیت، سفر و سوغات محصولات لوکسی تلقی می‌شوند.

وی عنوان کرد: همچنین متاسفانه گردشگری ایران به شدت درونگرا است و باوجود مزیت‌های فراوان آن تقریبا بیرون از بازار بزرگ گردشگری بین‌المللی قرار گرفته و سهم ناچیزی از این بازار دارد. حتی ما از گردشگری مذهبی و زیارت بین‌المللی نیز سهم قابل توجهی نداریم، در حالی که این گونه سفر در جهان در دو دهه اخیر در حال رشد چشمگیر و سریعی بوده است. توسعه گردشگری بین‌المللی و حضور زائران و گردشگران خارجی می‌تواند بازار سوغات را توسعه دهد و به تبع آن اشتغال و ارزآوری از مسیر تولید محصولات سوغات رشد یابد و به این ترتیب رشد اقتصادی به همراه داشته باشد. اما توسعه گردشگری بین‌المللی نیز مستلزم اتخاذ سیاست‌های کلان مناسب در سطح ملی است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: جهاددانشگاهی خراسان سوغاتي سوغات مشهد سفر گردشگري زائر گردشگری مذهبی بازار سوغات بین المللی قدرت خرید رضوی زاده سال ۹۷

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۸۳۰۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۱۵۳ میلیارد دلار؛ حجم تجارت خارجی ایران

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ عباس علی‌آبادی، در افتتاحیه ششمین نمایشگاه ایران اکسپو، با بیان اینکه اکنون ایران با وجود تحریم‌ها یکی از قطب‌های اقتصاد و صنعت منطقه است، اظهار داشت: بالغ بر ۱۵۳ میلیارد دلار حجم تجارت خارجی کشور شامل صادرات غیرنفتی، نفتی و واردات است که از این رقم نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار مربوط به صادرات غیرنفتی است.

  وی افزود: کشور‌های همسایه افریقایی، کشور‌های اسلامی و دوست در اولویت توسعه روابط و همکاری اقتصاد با جمهوری اسلامی ایران هستم ضمن اینکه عضو ناظر تجارت جهانی هستیم و با حضور در پیمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تعامل سازنده‌ای با این پیمان‌های این کشور‌ها داریم.   علی‌آبادی بیان داشت: در سازمان همکاری اکو با ۹ کشور همسایه و منطقه همکاری داریم و موافقتنامه تجاری در حال پیگیری است با هشت کشور اسلامی در حال توسعه، موافقتنامه تجارت ترجیحی امضا کرده و در حال اجرا هستیم. همچنین در سازمان همکاری اسلامی با کشور‌های عضو موافقتنامه تجارت ترجیحی داشته و همکاری‌های تجاری را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنیم.   وی خاطرنشان کرد: با کشور‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا، موافقتنامه تجارت آزاد و با تعدادی دیگر از کشور‌ها موافقتنامه تجارت ترجیهی به امضا رسیده و با برخی دیگر از کشور‌ها در حال مذاکره هستیم، ما آماده عامل هستیم و دست همکاری اقتصادی با کشور‌ها و ملت‌های جهان را می‌فشاریم.   توسعه روابط تجاری با کشور‌های شرکت‌کننده در نمایشگاه اکسپو   وزیر صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو ۱۴۰۳ گفت: تلاش می‌کنیم این نمایشگاه بتواند با ارائه شفافیت توانمندی‌ها و شناسایی نیازمند‌های طرفین گام جدی را در توسعه اقتصادی بردارد.   علی‌آبادی ادامه داد: مهم‌ترین هدف این نمایشگاه توسعه روابط تجاری با کشور‌های شرکت‌کننده است، ایران در حوزه تجارت مزایای نسبی بسیاری دارد که می‌تواند تسهیل گر بسیاری از تعاملات در سطوح مختلف راهبردی باشد.   وی بیان کرد: زمینه‌های همکاری را تسهیل می‌کند ایران در حوزه تجارت مزایای نسبی دارد که می‌تواند تسهیل گر در حوزه راهبردی باشد همچنین چهره واقعی بخشی از توانمندی‌های ایران در این نمایشگاه‌ها معرفی می‌شود و زمینه برای همکاری‌های اقتصادی فراهم می‌گردد.   حضور بازرگانان و تجار از ۱۰۰ کشور دنیا   وزیر صنعت، معدن و تجارت، با اشاره به حضور بازرگانان و تجار از ۱۰۰ کشور دنیا گفت: توجه به جایگاه ایران در کنار ظرفیت معدنی و کشاورزی و صنعتی فرصت‌های زیادی را فراهم می‌کند در این راستا رویکرد اصلی برنامه‌های وزارت صمت مبتنی بر تعاملات در عرصه بین‌الملل و کسب و کار دانش بنیان است.   وی بیان داشت: برنامه ما در مرحله اول جهت‌دهی توسعه اقتصادی بر پایه رشد اقتصادی پایدار با تعاملات بین‌المللی با محصولات فناورانه است، دوم توسعه زیرساخت‌های تجاری و افزایش سهم کشور از تجارت بین‌المللی از دیپلماسی اقتصادی است.   اولویت به دیپلماسی اقتصادی با هدف ورود به بازار‌های جهانی و فناوری   علی‌آبادی با بیان اینکه اولویت‌دادن به دیپلماسی اقتصادی با هدف ورود به بازار‌های جهانی و فناوری است گفت: تعامل سازنده با کشور‌های منطقه در انتقال فناوری و صنعتی مهم‌ترین اقدام است، فعال‌سازی میز‌های کالایی کشور و استانی با هدف شناسایی ظرفیت صادرات به کشور‌های هدف با همکاری وزارت امور خارجه و بهره‌مندی حداکثری از روابط سیاسی در ایجاد بازار‌های جدید و حوزه تامین است.   وی اضافه کرد: افزایش کارایی و فعال کردن رایزنان بازرگانی در حرکت رقبای ایران، ارائه اطلاعات کامل به بازرگانان ایرانی و تنوع‌بخشی به تجارت با کمک ارز‌های محلی، توسعه بازار‌های مرزی جهت افزایش صادرات و منابع خارج از کشور، بهره‌گیری از ظرفیت اتاق‌های بازرگانی با سایر کشور‌ها و بخش خصوصی در روابط خارجی و گسترش بازار‌های صادراتی از مهم‌ترین اقدامات است.